روانشناسی و زندگی

1: كسب استقلال 
دختر و پسر، قبل از ازدواج، جزء خانواده پدر و مادر و تابع آنان محسوب مى‏شوند، طبعاً خواهان استقلالند، ولى از این حق مشروع محرومند. غالباً محصول كسب و كارشان صرف خانواده مى‏شود كه خود نیز از آن ارتزاق مى‏كنند. در تصمیم‏گیرى‏ها استقلال ندارند و ناچارند ازقوانین و ضوابطى كه به وسیله پدر و مادر بر خانواده حاكمیت دارد، پیروى نمایند. اما با ازدواج، زندگى دختر و پسر دگرگون مى‏شود و شكل جدیدى به خود مى‏گیرد و استقلال مى‏یابد. در این زندگى جدید،دختر و پسر زن و شوهر مى‏شوند و یك واحد كوچك اجتماعى را تشكیل مى‏دهند. مسئولیت مى‏پذیرند و به استقلال مى‏رسند. زندگى آنها هدفدار مى‏شود و محصول كسب و كار و جدیدشان به واحد خانواده نوبنیاد تعلق دارد. مسئولیت اداره خانواده جدید را به عهده مى‏گیرند و خود تصمیم گیرنده مى‏شوند و بدین وسیله زندگى جدیدى را آغاز مى‏كنند. 


2. انس و آرامش 
یكى از ویژگى‏ها و نیازهاى طبیعى انسان، انس و مودّت و الفت است. تنها زندگى كردن بسیار دشوار و دردناك است. انسان، به انسان دیگرى نیاز دارد كه امین و درست‏كار و غم‏خوار و مهربان و راز نگه‏دار باشد تا با او انس بگیرد و درد دل كند و رازهایش را در میان بگذارد و از تسلیت‏ها و دلجویى‏ها و غم‏خوارى‏هایش بهره‏مند گردد و بدین وسیله آسودگى و آرامش خاطر پیدا كند. 
به دوست مخلص و مطمئنى نیاز دارد تا مودت‏هاى خالصانه‏اش را نثار وى كند، و او هم از ایثارِ محبت نسبت به او دریغ نورزد. بهترین فردى كه مى‏تواند این نیاز طبیعى را تأمین كند همسر است، چه زن باشد و چه شوهر. همه محبت‏ها و دوستى‏ها موقت و محدود مى‏باشند جز دوستى و محبت بین زن و شوهر كه دائم و غیر محدود است، چون یك واحد را تشكیل مى‏دهند و هدف مشترك دارند و بیش از هر فرد دیگرى به یك دیگر نیازمندند. آرامش و آسودگى كه در اثر ازدواج حاصل مى‏شود آن قدر مهم است كه خداوند متعال آن را یكى از آیات بزرگ خویش معرفى نموده و مى‏فرماید: 
یكى از آیات الهى این است كه براى شما از جنس خودتان جفتى را بیافرید تا با او انس بگیرید و آرامش بیابید و در بین شما دوستى و مهربانى قرار داد و در این امر براى افرادى كه اهل تفكر باشند آیات و نشانه‏هایى وجود دارد.(روم، آیه 21). 
در این آیه، آسودگى و آرامش نفس بزرگ‏ترین نتیجه ازدواج معرفى شده است و واقعاً هم‏چنین است. درست است كه در ازدواج منافع دیگرى از جمله ارضاى غریزه جنسى وجود دارد، ولى بزرگ‏ترین و ارزنده‏ترین فایده، همان آرامش خاطر و آسودگى و دل گرمى است كه براى زن و مرد در اثر ازدواج حاصل مى‏شود. به همین جهت مى‏توان گفت بهترین نعمتى كه نصیب انسان مى‏شود همسر شایسته است. 
حضرت امام رضا علیه‏السلام فرمود: «بنده خدا به فایده‏اى دست نمى‏یابد كه بهتر از همسر شایسته باشد؛ همسرى كه وقتى او را مى‏بیند شادمانش گرداند و در غیابش از نفس خود و مال او نگه دارى كند.( وسایل الشیعه، ج 14) . 
باازدواج،دختروپسرمسئولیت مى‏پذیرند و به استقلال مى‏رسند. زندگى آنها هدفدار مى‏شود و محصول كسب و كار و جدیدشان به واحد خانواده نوبنیاد تعلق دارد. 

3. حفظ عفت و مصونیت از گناه 
در اثر ازدواج، غریزه جنسى كه یكى از غرایز نیرومند انسانى است در مسیر طبیعى خود قرار مى‏گیرد و انسان از انحراف و گناه مصون مى‏ماند. این غریزه اگر درست هدایت شد و در مسیر واقعى و طبیعى قرار گرفت نه تنها زیان بخش نیست، بلكه فواید فراوانى هم دارد. ولى اگر وسیله مشروع برایش فراهم نشد ممكن است انسان را از مسیر طبیعى خارج سازد و به گناه و انحراف آلوده سازد، و تنها وسیله طبیعى و مشروع ارضاى این غریزه،ازدواج و تشكیل خانواده است. در صورتى كه انسان ازدواج كرده باشد و وسیله مشروع ارضاى غریزه جنسى را در اختیار داشته باشد، بعد از آن با نیروى ایمان مى‏تواند عفت خویش را نگه دارد و دامنش را از نگاه كردن به نامحرم محفوظ بدارد. اما براى كسى كه ازدواج نكرده، تسلط بر نفس و كنترل غریزه جنسى بسیار دشوار است. بنابراین، ازدواج را مى‏توان عاملِ مهم حفظ دین معرفى كرد،در احادیث به این مطلب اشاره شده است. 
رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود : «هر كس ازدواج كرد نصف دینش را حفظ كرده است.(وسایل الشیعه ،ج14) 

4. آرامش و تعادل اعصاب 
ارضاى صحیح و به موقع غریزه جنسى براى سلامت جسم و جان آدمى ضرورت دارد، و ترك آن باعث پاره‏اى از بیمارى‏هاى روانى و گاهى جسمانى مى‏شود. اگر غریزه جنسى به موقع و از طریق طبیعى و صحیح ارضا نشد ممكن است، امراضى از قبیل، ضعف اعصاب، اضطراب، افسردگى، یأس، دلمردگى، دلهره، پژمردگى، تشنج، تندخویى، بدبینى، گوشه‏گیرى و گاهى زخم معده و سوء هاضمه و سردرد، را به همراه داشته باشد. راه طبیعى و مشروع ارضاى غریزه جنسى ازدواج است و راه‏هاى دیگر غیرطبیعى‏هستند و انحراف و گناه محسوب مى‏شوند و آثار شوم و خطرناكى را به دنبال خواهند داشت. بنابراین هركس كه به سلامت جسم و جان خویش علاقه دارد باید در اولین فرصت ازدواج كند. 

5. تولید و تكثیر نسل 
یكى از ثمرات بزرگ ازدواج، وجود فرزند و تولید و ابقاى نسل آدمى است. تولید و تكثیر نسل را نباید كوچك و بى‏اهمیت شمرد، زیرا هدف آفرینش جهان، وجود انسان و پرورش و تكامل اوست. تولید و پرورش انسان‏هاى خداپرست و موحّد و نیكوكار و صالح، مطلوب خداى جهان آفرین است. از دیدگاه اسلام وجود فرزند صالح، براى پدر و مادر عملِ صالح محسوب مى‏شود كه در سعادت دنیا و آخرت آنها مؤثر خواهد بود. وجود فرزند، پدر و مادر را دل‏گرم و هدف‏دار مى‏كند و به زندگى صفا و حركت و رونق مى‏دهد. وجود فرزند یكى از ثمرات ازدواج است، از همین‏رو، تولید و تكثیر نسل در احادیث یكى از اهداف ازدواج یاد شده است. 
رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود: «تزویج كنید تا صاحب فرزند شوید و بر تعداد شما افزوده شود، زیرا من در قیامت با امت‏هاى دیگر به كثرت شما مباهات مى‏كنم؛ حتى به وسیله فرزندى كه ساقط شده است.(بحارالانوار،ج103) 

6. تعاون در اطاعت و نیل به ثواب 
ازدواج از دیدگاه اسلام امرى است مقدس و ارزش‏مند و در صورتى كه با قصد قربت انجام بگیرد عبادت محسوب مى‏شود و پاداش اخروى دارد. به علاوه، انسان مؤمن، در صورتى كه همسر مؤمن و موافقى داشته باشد، مى‏تواند در طریق انجام وظیفه، از تشوق‏ها و ترغیب‏ها و رهنمودها و كمك‏هاى همسرش بهره‏مند گردد و در راه عبادت و انجام عمل صالح و سیر و سلوك الى اللّه از تعاون و همكارى‏هاى او استمداد جوید. بنابراین، همسر مؤمن و شایسته یكى از نعمت‏هاى بزرگ الهى است كه براى دنیا و آخرت انسان سودمند خواهد بود. 


7. سلامت و امنیت اجتماعى 
ازدواج و تأسیس كانون خانواده براى سلامت و امنیت و سعادت اجتماع نیز سودمند و ضرورى است. اگر بنیاد خانواده‏ها مستحكم باشد و جوان‏ها به موقع ازدواج كنند و به كانون گرم خانواده دلبسته باشند به‏طور محسوس از فساد، ولگردى، بى‏بندوبارى، طغیان، قتل و سرقت، جنایت و ناامنى، و تجاوز و انحراف و اعتیاد و خودكشى كاسته خواهد شد، زیرا چنان‏كه آمار نشان مى‏دهد اكثر این امور از افرادى سر مى‏زند كه از وجود كانون گرم خانوادگى محرومند.